Pandemiden yaklaşık üç yıl sonra, iş dünyası liderleri hala bir dizi küresel, ekonomik ve sosyal değişimle karşı karşıya. Tüm bu değişiklikler işletmeyi ve çalışanları etkilemektedir. Deloitte’un ‘Küresel İnsan Kaynakları Eğilimleri 2023’ raporu, başkanların bu zorlukları nasıl yönettiğini ve insan kaynakları politikalarının hangi noktalarda ilerlemesi gerektiğini gösteriyor.
105 ülkeden 10 bin üst düzey yöneticinin yer aldığı araştırmada, katılımcılar klasik olarak iş kurallarını belirleyen sınırların ortadan kalktığını düşünüyor. Üst düzey yöneticilerin %87’si şirketlerin başarılı olmak için doğru iş modelini bulması gerektiğine inanıyor, ancak yalnızca %24’ü şirketlerin bu konuda harekete geçmeye hazır olduğunu söylüyor. Yüzde 59’u işgücü modellerini yeniden tasarlamak için sonraki adımlara odaklandıklarını söylüyor.
Araştırmanın öne çıkanları şöyle:
‘İş’ tarifinin sonu
– Pek çok insan, ‘iş’i tanımlayan ‘iş ve görev’ kavramlarının artık geçerliliğini yitirdiğine inanıyor. Araştırmaya katılan yöneticilerin sadece yüzde 19’u ve çalışanların yüzde 23’ü klasik görev tanımlarının doğru olduğunu düşünüyor. Yöneticilerin yüzde 63’ü çalışanların mevcut görev tanımlarının dışında gruplara ve projelere odaklandığını söylüyor ve bu da kavramların anlamını değiştiriyor.
– Çalışanların yüzde 93’ü işi tanımlayan sınırlar içinde kalmanın şirketlerin başarısını etkilediğini söylüyor. Bu görüşün savunucuları, katı iş tanımlarının çalışanların ve şirketlerin çevikliğini ve yenilik yapma yeteneklerini sınırlayacağını savunuyor.
Çalışan kriterleri değişti
– Günümüzün çevrimiçi ve birbirine bağlı dünyasında, şirket politikalarının farkındalığı, çalışanların iş yeri tercihlerini belirlemektedir. Deloitte’un araştırmasına katılan 5 Z kuşağından ikisi ve 5 Y kuşağından 2’si, fiyatını karşılamadığı için bir işi veya terfiyi reddettiklerini söylüyor. 3 kişiden 1’i çalıştığı şirketin kendi maliyetine uygun olmaması durumunda iş bulamadan ayrılıyor. Buna karşılık, net bir hırsı veya misyonu olan kuruluşlar, insan kaynaklarını daha kolay kazanır. Araştırmaya katılan yöneticilerin yarısı, çalışanların bir amaca yönelik şirketlere aidiyetlerinin arttığını ve memnun olduklarını söylüyor.
– Çalışanlar ayrıca kendilerine ve hayat görüşlerine uygun işler yaptıklarında tatmin olduklarını ve üretken olduklarını, unvanların onlar için çok değerli olmadığını söylüyorlar.
– Çalışanların yüzde 84’ü sürdürülebilirlik konularını ele almanın kuruluşlarının başarısı için önemli olduğunu kabul ederken, yalnızca yüzde 21’i kuruluşlarının bu tür bahisleri ele almaya hazır olduğuna inanıyor.
– Çalışanların yüzde 64’ü sadece şirket ortakları için değil, çalışanlar ve toplum için değer yaratan bir şirketle daha fazla ilgileneceklerini ve bu şirkette çalışmaya devam edeceklerini belirtiyor.
Çalışanlar ‘fiziksel iş yeri’ni reddediyor
– Katılımcıların yüzde 46’sı eski zihniyet ve uygulamaları beceri temelli bir kuruma dönüşmenin önündeki en büyük engel olarak görüyor.
– Teknoloji bu kadar hızlı ilerlerken, iş yerlerinin sadece fiziki mekanlar olmadığı fikrini kabul etmek gerekiyor. Pandemiden önce bile tanınan işe uzaktan erişim, çalışanların tercihlerinde değerli bir rol oynuyor. Çalışanların yalnızca yüzde 15’i fiziksel bir iş tasarımının şirketin geleceğini yaratmada etkili olduğunu düşünüyor. Artık birçok çalışan, işlerini nerede yapacaklarını belirlemeyi vazgeçilmez bir hak olarak görüyor.
Liderler gelişmeli
– Araştırmaya katılanlar, bir şirketin başarısındaki en değerli engellerin ortasında ‘liderliği’ görüyorlar. Çalışanların %94’ü, liderlik becerilerinin ve faaliyetlerinin kuruluşlarının başarısı için değerli olduğunu söylüyor. Bu araştırmanın en yüksek puanı. Yöneticilerinin liderlik yeteneğine sahip olduğunu belirtenlerin oranı ise sadece yüzde 23. Liderlik boşluğu muhtemelen iş ve çalışanlara ilişkin modası geçmiş bir görüşten kaynaklanmaktadır. Katılımcıların yarısı, yıkıcı değişikliklerin sayısı ve sıklığı karşısında bunalan liderlerin neye öncelik vereceklerini belirlemekte zorlandıklarını hissetti.
‘Paradigma değişti’
Araştırmayı değerlendiren Deloitte Türkiye İnsan Yönetimi Hizmetleri Lideri İlksen Keleş, yaşanan değişime paralel olarak iş, iş gücü ve işyeri kavramlarının da dönüşmeye devam ettiğini söyledi. Keleş, “Bir paradigma değişimine tanık oluyoruz. Geçtiğimiz yüzyıl, işin sabit ve rutin olduğu fikri üzerine kuruluydu, gelecek yüzyıl için ise akıcı ve çevik bir çalışma biçiminden bahsedeceğiz. Bir zamanlar işin ne zaman, nerede ve nasıl yapıldığını belirleyen sonlar yok oluyor. Çalışanlar, müşteriler, paydaşlar ve liderler arasındaki çıkarlarda yeni uçlar açılıyor ve iş hayatının bu unsurları birleşiyor. Bugün çalışanların şirketler üzerinde her zamankinden daha fazla etkisi var ve bu etkiyi şirketlerinin iş modellerini şekillendirmek için kullanmaya istekliler. Çalışanların ve şirketlerin bu uçsuz bucaksız dünyada yollarını bulmalarına yardımcı olacak yeni temeller oluşturması gerekiyor. “Bu yönde hareket eden şirketler, işgücünün tüm potansiyelini ortaya çıkarmak için beceriye dayalı bir yaklaşım benimseyebilir ve insanların kariyerlerinde daha fazla seçeneğe, büyümeye ve özerkliğe sahip olduğu bir iş yeri yaratabilir.”
